Co to jest emerytura pomostowa i jak ją uzyskać?

W związku z podwyższeniem wieku emerytalnego rozwiązaniem, które zdobywa coraz więcej zwolenników stała się emerytura pomostowa. Obecnie zwiększa się liczba ludzi, którzy chętnie by z takiego rozwiązania skorzystali. Ale czy na pewno posiadamy wystarczającą wiedzę na temat tego rozwiązania? W artykule zostaną zaprezentowane najważniejsze założenia dotyczące tego projektu.

1. Co to jest emerytura pomostowa?

Emerytura pomostowa to świadczenie pieniężne przysługujące niektórym pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, którzy spełniają dodatkowo określone wymagania. Ustają one w momencie nabycia przez pobierającego świadczenie prawa do emerytury, osiągnięcia odpowiedniego wieku bądź śmierci.

Za pracę w szczególnych warunkach ustawodawca uznał m.in.:
• pracę pod ziemią,
• pracę na wodzie i pod wodą,
• pracę w powietrzu,
• pracę w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu,
• bardzo ciężkie prace fizyczne,
• pracę w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
• ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym.

Zaliczyć więc do nich można m.in.: pracę w górnictwie, hutnictwie, przemyśle metalowym, chemicznym, budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w leśnictwie i przemyśle drzewnym, papierniczym, lekkim, poligraficznym,w transporcie i łączności, w gospodarce komunalnej, rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym.

Natomiast za pracę w szczególnym charakterze uznaje się zajęcia wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej. Reguły przyznawania świadczenia określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

2. Dla kogo emerytura pomostowa?

Prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który łącznie spełnił następujące warunki:
• urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;
• jego okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynosi minimum 15 lat;
• osiągnął wiek wynoszący: minimum 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;
• ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace
o szczególnym charakterze;
• po dniu 1 stycznia 2008 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace
o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3, ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;
• po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych;
• nastąpiło rozwiązanie z nim stosunku pracy.

3. Ile wynosi świadczenie?

Kwota emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury. Wysokość świadczenia oblicza się dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według tablicy średniego dalszego trwania życia. Tablicę tę można znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego (www.stat.gov.pl).

Ustalając podstawę wymiaru emerytury ZUS przyjmuje przede wszystkim: składniki przychodu, wynagrodzenia lub dochodu będące podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, (czyli ubezpieczenia emerytalne i rentowe) zgodnie z przepisami obowiązującymi w okresie, z którego to wynagrodzenie jest uwzględnianie w podstawie wymiaru świadczenia.

Jeśli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

4. Jak uzyskać emeryturę pomostową?

Aby otrzymać emeryturę pomostową trzeba złożyć wniosek o jej przyznanie. Składa się go bezpośrednio w oddziale ZUS, najbliższym ze względu miejsca zamieszkania. Dołącza się do niego zaświadczenie wystawione przez pracodawcę potwierdzające okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przypadające przed 1 stycznia 2009 roku.

Do wniosku dołącza się:
• zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterzewymienionej w dotychczasowych przepisach,
• zaświadczenia potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach prac,
• orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej,
• dokumenty wymagane do ustalenia kapitału początkowego, jeśli kapitał ten nie został ustalony oraz dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy.

Formularz wniosku o emeryturę pomostową można pobrać ze strony ZUS: http://www.zus.pl/. Od decyzji ZUS w sprawie emerytury pomostowej wnioskodawcy przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Składa się je do sądu ubezpieczeń społecznych, w terminie do 30 dni od daty otrzymania odpisu decyzji.