Mobbing, czyli jak ocenić czy mamy do czynienia z nękaniem w pracy

Molestowanie i każde inne działanie, rażąco uderzające w godność drugiego człowieka jest przestępstwem podlegającym pod Kodeks Karny. Obecnie jest to zjawisko bardzo powszechne, jednak niewielki odsetek ludzi decyduje się z tym walczyć. Spowodowane jest to najczęściej zastraszeniem pracownika bądź zwyczajną niewiedzą, że przełożony lub współpracownik dopuszcza się czynu karalnego, a każdy z pozoru niewinny żart, może przerodzić się w poważnym problem. Dowiedz się jak z tym walczyć i uwolnij się od prześladowcy.

Czym jest mobbing?

Mobbing w świetle przepisów prawnych, definiowany jest jako świadome działanie mające na celu naruszenie godności osobistej, poniżenie lub upokorzenie pracownika. Najczęściej przybiera formę szantażu, składania niepoprawnych propozycji, niewłaściwego komentowania wyglądu pracownika, dotykania wbrew jego woli itp. Tego typu zachowania mogą być stosowane również przez większą liczbę osób, np. innych pracowników. Mobbing traktowany jest jako terror psychiczny, mogący przybierać wiele form. Wyróżniamy dwie grupy znęcania w pracy, tzn. mobbing czynny i bierny.

Mobbing czynny charakteryzuje się obarczaniem pracownika zbyt dużą odpowiedzialnością za określone działania, przy jednoczesnym ograniczaniu mu możliwości w realizowaniu konkretnego zadania Wywołuje to poczucie zagrożenia w umyśle pracownika.

Mobbing bierny przejawia się cyklicznym lekceważeniem podwładnego, przez co czuje się on niepotrzebny, niedoceniany, a nawet w jego mniemaniu niekompetentny.

Molestowanie seksualne w miejscu pracy

W bardzo wielu przypadkach, ludziom ciężko jest odróżnić molestowanie od zwykłych zaczepek czy złośliwych komentarzy, wobec czego są najczęściej ignorowane i uznawane za głupie żarty. Za molestowanie seksualne uważane są takie zachowania jak:

• niestosowne sugestie, komentarze na temat wyglądu, ubioru itp.
• proponowanie lub żądanie korzyści seksualnych
• obraźliwe flirtowanie
• sprośne aluzje
• pokazywanie materiałów zawierających treści pornograficzne
• pytania lub komentarze dotyczące życia intymnego
• dotykanie
• szczypanie
• całowanie
• napastliwe wpatrywanie się

Molestowaniu seksualnemu padają nie tylko kobiety, ale i mężczyźni. Wbrew stereotypowemu myśleniu, nie odbywa się ono jedynie w biurach, czy dużych korporacjach ale w każdym zakładzie pracy w którym przełożony, ostentacyjne pokazuje swoją wyższość nad podwładnym. To, co jest dla jednych krzywdzącym zachowaniem, dla innych stanowi świetną zabawę.

Kto jest najbardziej narażony na dyskryminację w pracy?

Na pierwszym miejscu, ku zaskoczeniu wielu osób, znajdują się ludzie pracowici, zaradni, kompetentni, dobrze wykonujące swoje obowiązki. Dlaczego więc takie osoby mogą paść ofiarą mobbingu? Ponieważ w takim przypadku, stają się zagrożeniem dla innych pracowników, budzi się w nich zawiść, że mają lepsze wyniki, lepiej zarabiają, a to wszystko dzięki ciężkiej pracy. Szczególną złość budzą nowi pracownicy, którzy zbyt szybko wybijają się przed szereg. Takie osoby są wówczas obgadywane, spychane na margines firmy, przy każdej możliwej okazji podstawiane są im kłody pod nogi.

Innym typem ludzi są osoby łagodne bądź nad wyraz miłe. Bardzo łatwo można z nich zrobić kozła ofiarnego, gdyż zazwyczaj nikt nie spodziewa się że będą się bronić lub mogliby w jakiś sposób się odegrać. Cichy pracownik, raczej nie będzie się odzywał, nikomu się nie poskarży, a w najgorszym wypadku po prostu odejdzie z pracy.

Trzecim rodzajem ludzi narażonych na dyskryminację w pracy są osoby, będące pod jakimś względem ?inne?. Nie chodzi tu tylko o kwestie związane z odmienną orientacja seksualną, ale odmienność w każdym tego słowa znaczeniu. Ludzie, podobnie jak zwierzęta, nie lubią w swoim stadzie odmieńców, którzy mogliby w jakiś sposób zagrozić gatunkowi. Wynika to również z ogólnej niechęci do osób wyróżniających się z tłumu, nie lubimy niczego co jest nowe, czego nie znamy bo nie czujemy się bezpiecznie.

Jak walczyć z naruszaniem godności osobistej?

Pierwszą i nadrzędna zasadą jest nie obwinianie siebie samego, za to że stało się ofiarą molestowania w pracy. Niestety, najczęściej osoby molestowane bądź dyskryminowane, czują się winne całej sytuacji. Szczególnie jeśli słyszą, że to przecież oni sprowokowali cały bieg wydarzeń albo, że zwyczajnie przesadzają. Nic bardziej mylnego. To sprawca molestowania jest winny, niezależnie od tego co nim kierowało. Należy działać szybko i zdecydowanie. Pamiętajmy, że molestowanie i mobbing rozpoczyna się od luźnych żarcików. W odniesieniu do tego pierwszego, najczęściej mają one podłoże erotyczne. Kiedy jednak nabiorą większych rozmiarów, musimy twardo się temu przeciwstawić.

• pokaż, że nie wyrażasz zgody na dane zachowanie
• nie ignoruj nawet najmniejszych sygnałów w nadziei że wszystko minie, bo dajesz w ten sposób przyzwolenie na kontynuowanie tego procederu
• porozmawiaj z innymi osobami, może nie jesteś jedyną której się to przytrafia

Jeżeli molestowania dopuszcza się współpracownik, wówczas złóż pisemną skargę do przełożonego. Oczywiście dopiero wtedy, jeśli czyjeś natarczywe zachowanie nie ustępuje, pomimo próśb. Złóż takie pismo w dwóch egzemplarzach, w oryginale i kopii. Na kserokopii poproś o potwierdzenie przyjęcia pisma, gdyż w razie gdyby sytuacja nie uległa zmianie pismo to może posłużyć jako dowód w sprawie sądowej.

Jeśli molestującym jest pracodawca bądź wcześniej złożone na jego biurko pismo dotyczące danego problemu nic nie wskórało, wtedy skargę należy złożyć do Państwowej Inspekcji Pracy. Jednym z zadań tej instytucji jest sprawowanie i kontrola przestrzegania prawa pracy, która po otrzymaniu takiego zawiadomienia może przeprowadzić kontrolę w zakładzie, w którym dochodzi do łamania praw i swobód pracownika. To również ta instytucja pomoże ci napisać ewentualny pozew do Sądu a także przygotować się do rozprawy. Oczywiście zbieraj wszystkie dowody winy typu smsy, maile, nagrywaj rozmowy telefoniczne, nadrywaj rozmowy w miejscu pracy, możesz również zamontować sobie na ubraniu minikamerkę.

Jeżeli zwrócenie się o pomoc do PIP-u nie przyniesie rezultatów, wtedy należy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury.

Jakie polskie prawo przewiduje kary za mobbing?

Po wniesieniu sprawy do Sądu, trzeba oczywiście udowodnić winę oskarżonego. Posłużyć temu mają wcześniej zebrane przez nas dowody, zeznania współpracowników lub innych powołanych w tym celu świadków. W kwestii molestowania seksualnego, każda osoba, niezależnie od tego czy jest nią pracodawca czy inny pracownik, która przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Natomiast w sytuacji mobbingu, pracownik może wnioskować o odszkodowanie i zadośćuczynienie, ale tylko wtedy jeśli skutkiem tego działania było pogorszenie się stanu zdrowia lub rezygnacja z pracy, właśnie z powodu mobbingu.